Bạn quản lý nhân viên như thế nào ?

Peter Thiel - Một trong những nhân vật nổi tiếng nhất thung lũng Silicon đồng thời là một cựu đại kiện tướng cờ vua đã chia sẻ về những bài học kinh doanh quý báu rút ra từ bàn cờ 64 ô đen trắng.

Thông qua bài viết gần đây của Peter Thiel mang tên “Startup class at Stanford University”, chúng ta đã có thể thấy đựơc rõ hơn về lối suy nghĩ, cách tư duy của một trong những nhà đầu tư mạo hiểm và quản lý quỹ nổi tiếng nhất nước Mỹ. Anh luôn có niềm tin vào những chân giá trị của một con người, đồng thời biết cách kết hợp những gì anh học được từ thời còn là một kiên tướng cờ vua vào kinh doanh và cuộc sống.

Theo Thiel, để bắt đầu một công ty mới, bên cạnh những khả năng tư duy cơ bản, bạn cần phải có thêm một thứ mà Thiel gọi là “Bộ óc của Mafia” – đó là khả năng thấu hiểu sự phức tạp trong những động cơ và hành vi của con người.

Nắm rõ từng giá trị các “quân cờ” của bạn

Cờ vua được coi như một hệ thống làm việc thu nhỏ, bao gồm một bàn cờ 64 ô và 32 quân chia làm 2 phe. Trong cờ vua, quân hậu là quân có giá trị nhất. Trong thang điểm đánh giá, hậu có mức điểm là 9 trong khi xe là 5, tượng là 3, mã là 3 và tốt là 1. Trong bài diễn thuyết của mình, Thiel có nhắc đến công thức của Guy Kawasaki nhằm đánh giá giá trị của một công ty dựa trên những con người trong trong tổ chức đó.

Giá trị công ty = (1 triệu USD x số kỹ sư) – (500 nghìn USD x số người có bằng MBA)

Như vậy, một kỹ sư giỏi được coi là một quân cờ có giá trị điểm tốt hơn một thạc sĩ quản trị kinh doanh.

Thiel đồng thời cũng chỉ ra: Trong bất cứ một tổ chức nào cũng có những nhân vật giỏi ở các lĩnh vực khác nhau, từ kỹ thuật cho đến sales. Để đánh giá một nhân viên kỹ thuật ở đẳng cấp nào là việc khá dễ dàng. Tuy nhiên mọi thứ lại khá khó khăn khi đánh giá một nhân viên sales. Các công ty thường có xu hướng đánh đồng các Salesman và coi họ chỉ như một đội ngũ chung, có trách nhiệm mang doanh thu về cho doanh nghiệp. Thực chất có rất nhiều đẳng cấp trong sales: Amateur, trung cấp, chuyên gia, hay thậm chí là “siêu hạng.”

“Nếu bạn không tin là có những người sales ‘siêu hạng’ tồn tại, hẳn bạn chưa gặp Elon Musk (từng là đồng sáng lập PayPal). Elon đã mang về tới 500 triệu USD từ khoản tiền của chính phủ cho việc chế tạo tên lửa và ô-tô điện. Cả 2 dòng sản phẩm đặc biệt trên đều được 2 công ty của Elon đảm nhiệm, SpaceX và Tesla.”

Bài học rút ra: Giống với các quân cờ, con người cũng có những giá trị riêng và không phải mọi người cùng có giá trị như nhau trong một tổ chức. Bạn phải có khả năng đánh giá chính xác giá trị của họ. Trong bất cứ một lĩnh vực nào, hãy cố gắng chia ra thành: Amateur, trung cấp, chuyên gia và “siêu hạng”

Biết cách phối kết hợp các quân cờ

Peter Thiel đề cập đến 2 loại tính cánh: “những người nghiện việc” và “những vận động viên”. Các kỹ sư hay những người thiên về toán, khoa học thường rất thông minh, giỏi trong xử lý các vấn đề và thuần tuý yêu thích công việc họ đang làm. Trong khi những nhân viên kinh doanh, những nhà quản trị lại là những chiến binh đầy động lực. “Bạn chỉ có thể thắng nếu kẻ khác gục ngã” là phương châm của họ. Một công ty nếu có nhiều “vận động viên” sẽ thiên quá nhiều vào việc tranh đấu. Mặt khác, nếu công ty có quá nhiều “kẻ nghiện việc” sẽ lại chẳng biết mình đang ở vị trí nào so với đối thủ cạnh tranh. Do đó, các công ty phải biết cân bằng giữa cả 2 nhóm.

Bài học rút ra: Trong gian đoạn cạnh tranh, hãy dùng những “vận động viên” để bảo vệ những “kẻ nghiện việc”. Một trong những chiến thuật đơn giản nhất để đánh bại công ty bạn chính là lôi kéo những cá nhân rất giỏi chuyên môn nhưng lại khá “ngây thơ” với thương trường.

Nắm vững từng giai đoạn trong cuộc chơi và lên kế hoạch phù hợp

Một trận đấu cờ vua thường được chia thành 3 giai đoạn: Khai cuộc, trung cuộc, tàn cuộc.

Trong bài viết “Hệ thống giá trị”, Thiel có đề cập: “Chúng ta thường hay nói về thứ gọi là ‘lợi thế người dẫn đầu’. Nhưng quá chú trọng vào điếu đó có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng: Bạn có thể dẫn đầu nhưng sau đó sẽ lụi tàn nhanh chóng ? Do vậy, điều thậm chí còn quan trọng hơn “người đi đầu”, đó là “người về đến đích”. Công ty phải có sự trường tồn. Trong vấn đề này, kinh doanh chẳng khác gì một ván cờ.

Đại kiện tướng Jose Raul Capablanca đã từng tuyên bố rất rõ ràng trong bài luận “Chiến tranh và hoà bình” của ông: “Để chiến thắng, bạn phải học chơi tàn cuộc trước khi học bất kỳ chiến thuật nào khác. Một bài học trung cấp trong chơi cờ là thà có một kế hoạch tồi còn hơn là không có kế hoạch.”

Bài học rút ra: Đi trước không hẳn luôn luôn là một lợi thế. Tàn cục mới chính là giai đoạn những quyết sách quan trọng được thi hành. Hãy đảm bảo bạn đã hoạch định trước về những thời điểm ra quyết định. Phải biết lên kế hoạch !

May mắn quan trọng không kém tài năng

Trong cờ vua, tài năng quyết định tất cả. Trong kinh doanh và cuộc sống, ngoài tài năng còn cần cả may mắn.

Không ai có thể một mình điều hành toàn bộ công ty và một tay gây dựng sự nghiệp viên mãn từ con số 0. Họ đều cần có những tài năng vây quanh mình. Trong thời kỳ khi những nhân tài thường có xu hướng tách ra lập công ty riêng, các nhân sự cấp cao trong những công ty tỷ đô phải dành từ 25% đến 33% tổng lượng thời gian để tìm kiếm những nhân sự xuất sắc. Và thật sự, cần rất nhiều yếu tố may mắn để có được sự phục vụ của những con người như vậy trong một môi trường kinh doanh cạnh tranh như ngày nay.

Bài học rút ra: Trong cuộc sống có rất nhiều người có giá trị và nắm trong tay những nguồn lực lớn hơn bạn tưởng. Hày dành thời gian để tìm kiếm và thu hút những cá nhân đó về doanh nghiệp bạn. Có thể thần may mắn sẽ mỉm cười !

Cờ vua là một môn thể thao trí tuệ khốc liệt và cuộc sống kinh doanh cũng vậy. Hãy bước chân với sự cẩn trọng tuyệt đối.

Trong một bài phỏng vấn của đại kiện tướng Danny King với tạp chí 60 Minutes “Cờ vua thực sự là một môn thể thao trí tuệ căng thẳng. Tất cả suy nghĩ toan tính đều diễn ra rất nhanh trong bộ óc. Và nếu bạn để thua, bạn sẽ cảm thấy minh rất ngu ngốc.

Bài học rút ra: Cẩn trọng ! Bạn không thể đi lại bất cứ nước đi nào. Những quyết định bạn thực hiện có thể dẫn đến một tương lai huy hoàng nhưng cũng có thể đưa tới những chiếc bẫy khủng khiếp vô phương cứu chữa. Thực tế này hoàn toàn đúng cho cả chơi cờ lẫn kinh doanh.

 Thái Dương

Theo TTVN/Financial Time